Kwas foliowy najczęściej przepisywany jest kobietą planującym ciąże i ciężarnym. Ma on kluczowe znaczenie w profilaktyce wad wrodzonych płodu. Ważne jest jednak aby w czasie jego suplementacji nie zapominać o kilku zasadach.




Komu grozi niedobór?

Istnieją pewne czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia niedoboru kwasu foliowego:
  • Długotrwały stres
  • Przedłużająca się gorączka
  • Przewlekła biegunka
  • Choroby jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, celiakia), wątroby
  • Zabieg chirurgiczny usuwający żołądek
  • Stosowanie niektórych leków: przeciwzapalnej sulfasalazyny, przeciwdrgawkowej fenytoiny
  • Nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu
  • Picie zielonej herbaty w dużych ilościach - może prowadzić do rozwoju stanu podobnego do niedoboru folianów, ponieważ zmniejsza ich działanie
  • Podeszły wiek

Czy każdy może przyjmować kwas foliowy?

Zachowaj ostrożność w przypadku jeśli:
  • Wystąpiła u Ciebie w przeszłości jakakolwiek alergia - przeczytaj uważnie skład.
  • Karmisz piersią - niektóre badania wykazały, że suplementy kwasu foliowego mogą działać niekorzystnie na niemowlę.
  • Przewlekle chorujesz - skonsultuj z lekarzem suplementację, ponieważ choroba może wpływać na metabolizm suplementu podobnie jak stosowane w terapii leki.

Czy kwas foliowy może wchodzić w interakcje z lekami i innymi suplementami?

Tak, jest to możliwe. Do tej pory opisano interakcje w przypadku:
  • Leków przeciwdrgawkowych: fosfenytoina, fenobarbital, fenytoina, prymidon - kwas foliowy przyspiesza ich rozkład i zmniejsza ich skuteczność.
  • Pirymetaminy na zakażenia pasożytami - suplement zmniejsza skuteczność terapii.
Jednak, to zawsze lekarz decyduje czy można stosować określony lek z kwasem foliowym czy też trzeba któryś z nich odstawić.

Kiedy jest stosowany?

Kwas foliowy jest konieczny do syntezy DNA, czyli naszego materiału genetycznego, a to z kolei umożliwia prawidłowy podział komórek. Ma to szczególne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i krwiotwórczego. Najczęściej suplementy kwasu foliowego są stosowane w przypadku:
  • Niedokrwistości (anemii) z niedoboru kwasu foliowego.
  • Profilaktyki wad cewy nerwowej płodu - suplementacja przed ciążą i w jej trakcie.
  • Schorzeń i stanów, którym towarzyszy niedobór folianów: dializa, alkoholizm, choroby wątroby, nerek oraz nieswoiste zapalenia jelit.
  • Leczenia lometreksolem i metotreksatem - w celu zmniejszenia skutków ubocznych terapii.

W jakim stopniu wchłaniają się preparaty z kwasem foliowym?

Forma syntetyczna wchłania się znacznie lepiej niż kwas foliowy znajdujący się w żywności - prawie w 100%. Natomiast naturalne foliany są przyswajalne w około 50%. To nie umniejsza oczywiście roli żywności w pokrywaniu jego zapotrzebowania, ponieważ profilaktycznie powinniśmy zadbać o wystarczające spożycie produktów bogatych w foliany.

Jaka dawka jest odpowiednia?

Wielkość dawki zależy od tego co nam dolega. Podążaj za informacjami znajdującymi się na ulotce suplementu, jeśli nie masz specjalnych zaleceń od swojego lekarza. Przykładowo przy niedoborze folianów stosuje się dawkę 250-1000 μg/d.

Czy kwas foliowy można przedawkować?

Nie stwierdzono, aby nadmiar kwasu foliowego pochodzącego z pożywienia był niebezpieczny. Zupełnie inaczej jest w przypadku syntetycznej formy folianów. Dlatego nie należy przekraczać dawki zalecanej na opakowaniu suplementu, chyba że lekarz zalecił nam inaczej. 
Objawy przedawkowania: biegunka, skurcze brzucha, nudności, wzdęcia, niestrawność, drażliwość, dezorientacja, zaburzenia snu, zmiany zachowania,reakcje skórne.

W poniższej tabeli znajdziesz dawki kwasu foliowego, których nie należy przekraczać.

Tabela 1.   Poziom    maksymalnego   spożycia,  który   nie   jest   szkodliwy   dla   osób   
zdrowych   (niemowląt   powyżej    1   roku    życia,   dzieci   i  dorosłych).
Wiek
Maksymalny poziom spożycia
1-3 lat
300 μg
4-8 lat
400 μg
9-13 lat
600 μg
14-18 lat
800 μg
> 18 lat
1000 μg

Jak stosować?

Spożycie go razem z posiłkiem może w niewielkim stopniu zmniejszać jego wchłanianie, ale prawdopodobnie nie ma to większego znaczenia. Przechowywać należy go w temperaturze pokojowej, chroniąc przed ciepłem, wilgocią i światłem. Nie należy używać przeterminowanego preparatu.


BIBLIOGRAFIA:
  1. Folic acid. Description and brand names. Mayo Clinic. LINK
  2. Folic acid. Before using. Mayo Clinic. LINK
  3. Folic acid. Proper use. Mayo Clinic. LINK
  4. Folic acid. Side effects. Mayo Clinic. LINK
  5. Folic acid. MedlinePlus. LINK
  6. Wierzejska R, Jarosz M. Suplementy diety a okres rozrodczy i ciąża [w:] Jarosz M. Suplementy diety a zdrowie. Porady lekarzy i dietetyków. PZWL. Warszawa 2008: 121-123.
  7. Jarosz M, Wolnicka K. Działania niepożądane suplementów diety oraz interakcje suplementów diety z lekami [w:] Jarosz M. Suplementy diety a zdrowie. Porady lekarzy i dietetyków. PZWL. Warszawa 2008: 152.
  8. Dzieniszewski J, Jarosz M. Uważaj, co jesz, gdy zażywasz leki. PZWL. Warszawa 2007: 104.
  9. Jarosz M, Stoś A, Walkiewicz H. Witaminy [w:] Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. IŻŻ. Warszawa 2012: 116-117.
  10. Fotografia - pixabay.com/Ban_Kerckx

Brak komentarzy