6/08/2015

Kofeina w ciąży i w czasie karmienia piersią

W ciąży proces rozkładu kofeiny przez wątrobę ulega 2-3-krotnemu wydłużeniu, czego powodem są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety. Począwszy od 7-8 tygodnia ciąży z łatwością pokonuje ona łożysko. Podobnie podczas laktacji przedostaje się do kobiecego mleka. Jednak nie w pełni wykształcony organizm dziecka nie potrafi poradzić sobie z jej metabolizmem tak sprawnie jak dorosły człowiek. Jaki wpły może mieć spożycie kofeiny na rozwój dziecka i jakie ilości są bezpieczne? 

Jakie są konsekwencje nadmiernego spożycia kofeiny?  

Prawdopodobnie niekorzystne działanie kofeiny na płód wynika ze zwiększenia stężenia katecholamin, potocznie zwanych hormonami stresu. Zakłócają one przepływ krwi przez łożysko i w ten sposób upośledzają transport substancji odżywczych niezbędnych do prawidłowego rozwoju. Wśród negatywnych skutków zbyt dużego spożycia kofeiny w czasie ciąży wymienia się zwiększone ryzyko:

• Urodzenie dziecka o niskiej masie urodzeniowej. Na podstawie badań naukowcom udało się oszacować, że na każde 100 mg spożytej kofeiny przypada zmniejszenie masy ciała noworodka o 28 g. Oczywiście ma to znaczenie dopiero w momencie kiedy kobieta spożywa dziennie powyżej 600 mg kofeiny.
• Przedwczesnych porodów. Spożycie kofeiny powyżej 600 mg na dobę może skutkować skróceniem czasu trwania ciąży. 
• Poronień. Wiele badań wskazuje, że ryzyko jest tym większe im więcej kofeiny spożywa się na co dzień. Mowa tutaj o dawkach powyżej 150-200 mg. Natomiast w przypadku początkowego okresu ciąży wystarczy spożycie powyżej 100 mg. Jednak nie wszystkie badania dały podobne wyniki, nie można, więc jednoznacznie powiedzieć, że kofeina zwiększa ryzyko poronienia. Pomimo to na pewno należy zachować dużą ostrożność. 
• Anemii u matki. Polifenole zawarte w kawie utrudniają wchłanianie żelaza, co może doprowadzić do jego niedoboru. Natomiast niedobory żelaza w czasie ciąży wiążą się ze zwiększeniem ryzyka urodzenia dziecka o niskiej masie urodzeniowej, przedwczesnym porodem oraz infekcjami dróg moczowych u kobiety ciężarnej.

Z kolei przy dużym spożyciu kofeiny przez matkę u dziecka karmionego mlekiem mogą wystąpić rozdrażnienie i zaburzenia snu.

Ile kofeiny mogę spożyć? 

Wie

Pomimo, że nie ma jednoznacznych dowodów na to, że kofeina negatywnie wpływa na zdrowie dziecka, eksperci są zgodni, że jej spożycie powinno być ograniczone w czasie ciąży oraz w trakcie karmienia piersią. Wystarczającym dowodem jest już sam fakt, że kofeina przechodzi przez łożysko i przenika do kobiecego mleka. Ma, więc możliwość oddziaływania na niedojrzały organizm dziecka.

Kobieta w ciąży i w okresie laktacji może spożyć dziennie nie więcej niż 300 mg kofeiny. Jednak według rekomendacji British Food Agency ograniczenie dla kobiet ciężarnych powinno być wyższe - do 200 mg na dzień. 

Pamiętaj, że zawartość kofeiny różni się znacznie pomiędzy produktami. Przeciętnie 200-300 mg kofeiny odpowiada 2-3 filiżankom kawy. Jednak jej ilość w kawie zależy od sposobu parzenia (parzona ciśnieniowo ma więcej kofeiny), natomiast w przypadku herbaty od czasu parzenia (im dłużej tym więcej kofeiny). Spośród herbat jedynie herbata czerwona jest zupełnie bezpieczna dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących - nie zawiera kofeiny. 

Zawartość kofeiny w jednej szklance
Kawa parzona	95 mg
Herbata	47 mg
Coca-cola	23 mg
Inne produkty zawierające kofeinę to kakao, czekolada, napoje energetyzujące.

Jeśli interesuje Cię temat kawy i kofeiny zajrzyj do poniższych artykułów:
Jak dużo kofeiny spożywasz?
Kawa i nadciśnienie - czy to dobre połączenie?

BIBLIOGRAFIA:

1. Wierzejska R. Wpływ spożycia kofeiny na przebieg ciąży i rozwój płodu. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia. 2012; 8: 110-113. LINK
2. Chen L-W, Wu Y, Neelakantan N. Maternal caffeine intake during pregnancy is associated with risk of low birth weight: a systematic review and dose-response meta-analysis. BMC Medicine 2014; 12: 174. LINK
3. Weng X, Odouli R, Li D-K. Maternal caffeine consumption during pregnancy and the risk of miscarriage: a prospective cohort study. Am I Obstet Gynecol 2008; 198: 279.e1-279,e8. LINK
4. Borszewska-Kornacka M, Rachtan-Janicka J, Wesołowska A. Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji. STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA 2013; 10: 265-279.
5. Świątkowska D. Poradnik żywienia kobiet w ciąży. Instytut Matki i Dziecka. 
6. Szostak-Węgierek D. Produkty niewskazane w czasie ciąży. Medycyna Praktyczna. Dieta. LINK
7. Fotografia - pixabay.com/jarmoluk